Kurtulmuş'tan yeni Suriye açıklaması: Gücümüz yetmedi

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, "Suriye politikası yanlıştı" sözlerinin hatırlatılması üzerine, "Bütün uluslararası camiayı da katarak söylüyorum, Suriye'de uygulanan politika yanlıştı. Türkiye olarak durduğumuz yer doğruydu. Biz Suriye halkının yanındaydık ancak tek başına gücümüz bu savaşı bitirmeye yetmedi" dedi.

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, gündeme dair, Rudaw'a açıklamalarda bulundu.

Kurtulmuş'un açıklamaları şöyle:

‘IRAK'LA ÖYLE ÇOK DERİN SORUNLARIMIZIN OLDUĞUNA İNANMIYORUZ'

Türkiye'nin Irak'la ilişkileri normalleşme sürecine girdi mi yoksa bunun için daha zamana ihtiyaç var mı?

Bizim komşu ve kardeş Irak'la öyle çok derin, uzlaşılmaz, anlaşılmaz sorunlarımızın olduğuna inanmıyoruz. Ama maalesef bölgede uzun süredir devam eden siyasi gerilimler, özellikle de Suriye savaşı nedeniyle ortaya çıkan siyasi türbülanslar Türkiye-Irak ilişkilerini de olumsuz yönde etkiledi. Geçtiğimiz hafta Sayın Cumhurbaşkanımızın, Irak Başbakanı Sayın İbadi ile yaptığı telefon görüşmesi kopma noktasına gelen Türkiye-Irak ilişkilerini yeniden sağlamlaştırdı.

Her iki tarafında bu telefon görüşmesinde birbirlerini dost ve kardeş iki ülke olarak gördüğü, sorunları çözme konusunda karşılıklı adım attıklarını ortaya koydu. Sayın Başbakanımız Binali Yıldırım'ın Bağdat ve Erbil'e yapacağı ziyaretlerde de son derece somut adımlar atılarak, başta Türkiye-Irak ekonomik ilişkileri olmak üzere ve Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile ilişkilerin attırılması yönünde çok ciddi adımların atılacağını ümit ediyorum.

Özellikle teröre karşı ortak mücadele bağlamında yeni zeminler oluşturulacağı ve bu mücadelenin de her iki ülkenin meşru hükümetlerini daha da kuvvetlendireceğini ümit ediyorum. Biz bu yeni süreçten umutluyuz. Umarım yeniden o eski günlere döneriz. Biz Irak'ın toprak bütünlüğüne, bu toprak bütünlüğü içerisinde Irak Bölgesel Kürt Yönetimi başta olmak üzere adil bir gelir ve yetki paylaşımına dayalı federal bir sistemin varlığının Irak halklarının lehine olduğu kanaatindeyiz.

‘ALLAH'TAN TÜRKİYE BAŞİKA'DA PEŞMERGELERLE BİRLİKTE'

Türkiye ile Irak arasındaki gerilimin temelinde ne vardı?

Bölgede bir oyun oynanıyor. Bu oyunu hepimizin görmesi lazım. Bu oyunun adı ikinci Sykes-Picot. 100 sene evvel bu bölge halklarının arasını Sünni sınırlarla ayıran irade, iradeler şimdi maalesef ikinci kez bu oyunu oynamaya çalışıyor. Bölge halklarını etnik ve mezhepsel kimlik olarak ayırmaya çalışıyorlar. Birinci Sykes-Picot meşru askeri yapılar üzerinden verilen büyük bir küresel savaşın sonunda ortaya çıktı. İkinci Sykes-Picot ise terör örgütleri kullanılarak verilen vekalet savaşları sonucu ortaya konulmaya çalışılıyor.

Burada bu bölgenin Türkleri, Kürtleri, Arapları, Acemleri ve diğer bütün etnik unsurlarının bu konuda uyanık olması lazım. Türkiye'nin Irak'taki varlığı DEAŞ'a karşı verilen mücadele için. O bölgenin diğer terör örgütleri üzerinden de başka hareketlilikleri önlemek için Türkiye orada. Musul operasyonu bize şunu gösterdi; Allah'tan Türkiye Başika'da Peşmergelerle birlikte, Ninova Muhafızları ile birlikle, Musul'un yerel halklarıyla birlikte böyle bir çalışmanın içerisinde olmuş. Eğitilen 4 bine yakın insanın DEAŞ'e karşı mücadelede etkili olduğunu gördük. Ayrıca Peşmergelerin de çok etkili bir mücadele verdiğini gördük. Dolayısıyla biz işgal amacıyla orada değiliz. Dost ve kardeş Irak halkına yardım için oradayız. Oradaki varlığımız da kardeşlerimizin talepleri, ihtiyaçları olduğu sürece devam edecektir.

‘BARZANİ'NİN ‘BİZ ONLARI BURADA İSTEMİYORUZ' DEMECİ ÖNEMLİYDİ'

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Neçirvan Barzani bir süre önce Türkiye'ye gelip Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım'la görüştü. Neçirvan Barzani'nin Türkiye-Irak ilişkilerinin yumuşamasında bir rolü oldu mu?

Türkiye-Irak ilişkilerinin yumuşamasında Irak Bölgesel Kürt yönetiminden hem Sayın Mesud Barzani'nin hem de Sayın Neçirvan Barzani'nin büyük katkısı oldu, hep bu perspektife sahip oldular. Ayrıca bölgedeki terör örgütlerinin varlığı konusunda çok ciddi hassasiyetler ortaya koydular, bundan dolayı da kendilerine bir kez daha teşekkür ediyorum. Özellikle de Sincar'da (Şengal) Ezidilerin haklarını koruyoruz bahanesiyle orada illegal bir şekilde varlıklarını sürdüren PKK'lı terör unsurlarına karşı Sayın Neçirvan Barzani'nin "Biz onları burada istemiyoruz" demeci önemliydi.

Başbakan Binali Yıldırım'ın ilk durağı Bağdat olacak ve burada Iraklı yetkililerle bir araya gelecek. Masada hangi konular var? Öne çıkan başlıklar nelerdir? Öncelikle her iki ülkeyi de birbirine yakınlaştıran ekonomik ilişkiler yasaya yatırılacak. Hem Merkezi Irak Hükümeti'nin hem de Kürt Bölgesel Yönetimi'nin çok ciddi şekilde Türkiye ile ekonomik ilişkilere ihtiyacı olduğunu biliyoruz ve bunun her iki tarafın da yararına olacağını düşünüyoruz.

‘EYVALLAH BUYURUN TEMİZLEYELİM'

Bağdat hükümeti, Şengal'deki YBŞ güçlerini resmen tanıyor ve kısa bir süre öncesine kadar maaş veriyordu. Medyada yer alan haberlere göre Türkiye, Kandil, Rojava ve Şengal'deki PKK ve YPG güçlerine karşı operasyon hazırlığı içerisinde. Bu konuda Irak hükümetinden talepleriniz neler olacak?

T

erör örgütlerinin iyisi ya da kötüsü olmaz. Musul'u, Telafer'i DEAŞ'tan temizleyelim, eyvallah buyurun temizleyelim. DEAŞ'a karşı bütün dünya konuşuyor ancak yaptıkları bir şey yok. Türkiye olarak biz bedel ödüyoruz. "Fırat Kalkanı" operasyonunda da yine biz mücadele ediyoruz. Fiilen sahada olan biziz. Kayıplar veriyoruz, şehitler veriyoruz. Şimdi Musul'u, Telafer'i DEAŞ'tan temizleyelim ama bir terör örgütünden temizlerken oraya başka bir terör grubunu getirmeyelim.

Bu YPG olur, PYD olur, PKK olur ya da Haşdi Şabi olur. Bizim için bu saydığım örgütlerin hepsi tehlikelidir. Örgütlerden birisini işimize yarıyor diye kollarsak yarın öbür gün başımıza bela olur. Bütün bunlardan dolayı biz Sincar'daki PKK varlığının hem Türkiye için büyük bir tehdit oluşturduğunu, hem bölgesel yönetim için tehdit oluşturduğunu hem de Irak geneli için ciddi bir tehdit oluşturduğunu düşünüyoruz. Irak Hükümeti ile de bütün bunları konuşacağız.

‘BAŞİKA KONUSUNDAKİ TAVRIMIZIN İŞGALCİ BİR TAVIR OLMADIĞINI GÖRÜYORLAR'

Başika bir süre önce krize neden olmuştu. Başbakan Haydar İbadi, Türk askerlerinin oradan çıkmasını istemişti. Irak bunu ön şart olarak öne sürerse Türkiye kabul eder mi?

Zannetmiyorum. Başika konusundaki tavrımızın işgalci bir tavır olmadığını görüyorlar. Bu meselede de masada olacak ve konuşulacaktır.

Bu görüşmelerde Irak ve Kürdistan Bölgesi'nin petrolünün Türkiye üzerinden pazarlanması da gündeme gelecek mi?

Bunlar konuşulabilir. Görüşmenin detayları karşılıklı olarak teyit edilecek. Demin de ifade ettiğim gibi biz Irak'ın toprak bütünlüğünden yanayız. Ama aynı şekilde adil bir gelir ve yetki paylaşımına dayalı federal bir sistemin Irak'ın menfaatlerine uygun olduğunu düşünüyoruz.

Irak'ta Sünni Arapların, özellikle de Musul'dakilerin Türkiye'den büyük beklentileri var. Türkiye'nin oradaki Sünnilere yönelik bir planı var mı?

Biz ısrarla bunu söylüyoruz; Her şehir kendi kimliğini, niteliğini korusun. Musul'un bir kimliği var. Musul ağırlıklı olarak bir Sünni kenti. Bu yapıyı korumalıyız. Telafer de aynı şekilde. Eğer ki biz buralarda Sünnileri uzaklaştıracak mezhepsel bir temizlik ya da Arapları uzaklaştıracak etnik bir temizlik yapacaksak bu Musul'un geleceği için hayırlı olmaz.

‘BİZ TÜRKİYE OLARAK ERBİL YÖNETİMİNE HER TÜRLÜ SİYASİ DESTEĞİ VERİYORUZ'

Başbakan Binali Yıldırım'ın ikinci durağı ise Erbil olacak. Orada öncelikli konular neler olacak?

Biz bütün bu süreçlerde Erbil yönetimiyle son derece yakın ilişkiler içinde olduk. İnşallah bölgesel yönetimin başkanlık meselesini de bir an evvel çözmesini temenni ediyoruz. Biz Türkiye olarak Erbil yönetimine her türlü siyasi desteği veriyoruz.

‘ESAD REJİMİ ÖNCELİK OLMAKTAN ÇIKTI MI?'

Suriye politikamız baştan beri yanlıştı dediniz. Bundan sonra nasıl bir Suriye politikası göreceğiz? Esad rejimi öncelik olmaktan çıktı mı?

Bütün uluslararası camiayı da katarak söylüyorum, Suriye'de uygulanan politika yanlıştı ve maalesef bunun bedelini Suriye halkı ödedi. Maalesef hiçbir ülkenin elinde sorunu nasıl çözeriz diye bir proje olmadı. Keşke Türkiye, İran ve diğer bölge ülkeleri en başta bir araya gelseydi ve dışarıdaki ülkelerin müdahalesi olmadan sorunu çözebilselerdi.

Bundan sonra biz Türkiye olarak yeni bir barış perspektifini ortaya koymaya çalışıyoruz. Türkiye olarak durduğumuz yer doğruydu. Biz Suriye halkının yanındaydık ancak tek başına gücümüz bu savaşı bitirmeye yetmedi.

‘RUSYA, FIRAT KALKANI OPERASYONUNDA BİZE HAVA DESTEĞİ VERİYOR'

Rojava'da PYD'nin kontrolünde 3 kanton var. Türkiye bunların birleştirilmesini kesinlikle istemiyor. Bu konuda Rusya ile bir mutabakat sağlandı mı?

Böyle bir mutabakat yok ancak Rusya, Fırat Kalkanı operasyonunda bize hava desteği veriyor. Bizim niyetimizin herhangi bir şekilde toprak işgali değil, oraların terörden temizlenmesi olduğunu görüyorlar. Bizim bu konuda tavrımız net; Biz Suriye'nin kuzeyindeki Kürt kardeşlerimizin varlığından asla rahatsız değiliz. Ama bir terör örgütün bölgede hakimiyet ilan etmesine karşıyız. Çünkü bu Suriye'nin toprak bütünlüğünün ortadan kalkması demektir.

‘DÜNYA, SURİYE'NİN KUZEYİNDE KÜRTLERİN YAŞADIĞINDAN HABERSİZKEN…'

Bir şeyi hatırlatmak isterim. Dünya, Suriye'nin kuzeyinde Kürtlerin yaşadığından habersizken Türkiye, hem baba Esad zamanında hem de oğul Esad zamanında yaptığı bütün görüşmelerde, "Siz neden Suriye'deki Kürt kardeşlerimize kimlik vermiyorsunuz? Niye bunlara haklarını vermiyorsunuz? Niye bunları eşit yurttaşlar olarak görmüyorsunuz?" diye baskı yapmıştır.

Son olarak Suriye'de Kürtler için nasıl bir gelecek öngörüyorsunuz?

Burada oynanan oyun, böl, parçala, ufala oyunudur. Bu oyuna karşı çıkmamız lazım. Suriye'de de Irak'ta da biz zaten bu sınırların yapay olduğunu söylüyoruz. Bu sınırların ne anlamı var. Halklar aynı halklar.

Biz daha fazla bölünmenin değil, daha fazla derlenip toparlanmanın siyasetini ortaya koymaya çalışıyoruz. Bizim Suriye için beklentimiz şudur; Herkesin eşit ve özgür yurttaş olarak kabul edildiği, hiç kimsenin birinci sınıf vatandaş olmadığı, herkesin eşit olduğu bir Suriye'nin kurulması.